بررسی تطبیقی اندیشه های سیّد شرف الدّین جبل عاملی و شیخ محمود شلتوت درباره ی وحدت اسلامی

پایان نامه
چکیده

این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است؛ که به بررسی تطبیقی دیدگاه های سیّد عبدالحسین شرف الدّین عاملی و شیخ محمود شلتوت، در باره ی وحدت اسلامی می پردازد؛ روش استفاده شده در این پژوهش، روش کتابخانه ای است؛ ازکلّ یافته های تحقیق می توان نتیجه گیری کرد؛ که هریک از این بزرگان، نگاهی خاصّ به موضوع وحدت اسلامی داشته اند. نظریه ی تقریبی و وحدت گرایانه ی سیّد شرف الدّین، بر گفت وگو و مناظره ی علمی، به منظور کشف حقیقت بنا نهاده شده، و او این رویکرد را در چارچوبی مشخصّ و با هدفی خاصّ پی گرفته است؛ وی پس از تبیین کلیّات و شرایط حاکم بر گفت وگوهای درون مذهبی در کتاب «الفصول المهمّه فی تألیف الامّه»، نظریه ی گفت وگوی بین مذاهب اسلامی را از جنبه ی عملی، در کتاب «المراجعات» بررسی کرده، و خود برای کشف و نمایاندن حقیقت، و برطرف شدن سوء تفاهم ها ی به وجود آمده در بین فرقه های مختلف اسلامی، به سبب برخی شایعات بی پایه و اساس در مورد اعتقادات و اعمال حسّاسیت برانگیز پیروان مذاهب علیه یک دیگر، به مناظره و مباحثه ی علمی پرداخته است؛ تقریب بر محوریت اهل بیت (ع)، تقریب بر اساس مشترکات مذاهب اسلامی، و تقریب گرایی عملی، ویژگی های نظریه ی تقریبی شرف الدّین می باشند؛ وی با بحث علمی و مستدّل در موضوعات اختلافی بین شیعه و اهل سنت، رویکرد معتدلی را که در آن، هم وحدت اسلامی، و هم دفاع از مبانی مکتب اهل بیت(ع)، لحاظ شده باشد؛ دنبال کرده است. شیخ محمود شلتوت نیز با پیوستن به جریان تقریب، توانست حلقه ی ارتباطی میان علمای مذاهب اسلامی را فراهم نموده، و با رویکرد مناظره ای و گفت وگوی علمی به امر وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی، حرکت تقریبی را شتاب بخشد. تفسیر قرآن بر اساس دیدگاه تقریبی و وحدت گرایانه، نوشتن مقدّمه ای ارزشمند بر تفسیر مجمع البیان طبرسی، مشارکت در طرح بزرگ علمی «جمع آوری احادیث مشترک مذاهب اسلامی» موسوم به «طرح علمی شلتوت- قمی»، تأسیس کرسی فقه مقارن و تدریس فقه مذاهب شناخته شده ی اسلامی (اعمّ از مذاهب اهل سنت و شیعه) در دانشگاه الازهر، صدور فتوای تاریخی جواز پیروی از فقه شیعه، و نیز به رسمیت شناختن مذهب شیعه به عنوان یکی از مذاهب اصیل اسلامی و ... نمونه هایی از اقدامات تقریبی شلتوت است. این دو بزرگوار در برخی از اندیشه ها و اقدامات وحدت گرایانه، مواضع مشابه، و یا نزدیک به هم، ودر مواردی نیز، مواضع مختصّ به خود داشته اند. هدف از این تحقیق، بررسی تطبیقی اندیشه ها و عملکردهای تقریبی این دو عالم بزرگ، به عنوان نمایندگانی از علمای تقریبی و وحدت گرای شیعی و اهل سنت در جهان اسلام، و در نتیجه، تبلیغ و ترویج اندیشه ی تقریب بین مذاهب و وحدت اسلامی، در بین مسلمانان؛ به ویژه در میان علمای مذاهب مختلف اسلامی است.

منابع مشابه

مطالعة تطبیقی افکار متصوّفانه و نثرفارسی حسن علاء سجزی و شیخ شرف الدین احمد منیری

امیر عجم الدین حسن علاء سجزی، که از اصل و ریشة سیستان است ،در شهر بدیوان(هند) در سال651 هجری قمری متولد گردید. پس از تحصیلات ابتدایی به دهلی مهاجرت نمود و در سلکِ خدمتکارانِ شهزاده محمد بن بلبن(والی ملتان)درآمد. در حلقة احباب حسن سجزی نابغة آن عصر امیر خسرو دهلوی و مورخ با استعدادِ آن زمان ضیاء الدین برنی قرارگرفت. به برکت معیّت و مصاحبت و دلالت امیر خسرو، حسن سجزی نیز در زمرة مریدان یکی از خدمت گز...

متن کامل

مقایسه ی نظریه ی ولایت از دیدگاه شیخ محی الدین محمودی، شیخ محمود شبسثری، عطار نپشابوری و علامه طباطبایی

محی الل ین عربی یکی از بزرگان محرفان اسلامی است که وی را پدر عرفان اسلامی نیز گفته اند. ه ژ در سال ٦٣٨ )_ .ق( وفات یافت و تقریبا همه عرفای بعد از وی از آثار او متاثر بوده اند . محی الدین مانند سایر عرفای سنی مذهب به فقه اهل سنت عمل می کرد ٠ است ولی مطالعه آثار وی بیانگر تفکر شیعی اوست. به طوریکه به امامت اهل بیت علیهم السلام به کرات در جای جای کتاب عظیم خودیعنی فتوحات مکیه اشاره کرده. است و نیز...

متن کامل

فلسفه عزادارى از دیدگاه علامه سید شرف الدین (ره)

متن کامل

اندیشه سیاسی شیخ شهاب الدین سهروردی

شیخ اشراق برای حکمت عتیق اهمیت فراوانی قائل شده و حکمای باستان را در درک حقیقت مصیب دانسته است. وی از یک سو درصدد بود تا حکمت زردشت و افلاطون را با یکدیگر ترکیب کند و از سوی دیگر حکمت واحد و کلی و جاودانهای را به وجود آورد که از آموزههای دینی و اسلامی برخوردار باشد. روش شناخت شهودی در اندیشه سهروردی در مرکز قرار میگیرد و دو پایه استدلال و شهود اشراقی پایه های حکمت ذوقی او را تشکیل میدهد. دغدغه ...

متن کامل

مطالعة تطبیقی افکار متصوّفانه و نثرفارسی حسن علاء سجزی و شیخ شرف الدین احمد منیری

امیر عجم الدین حسن علاء سجزی، که از اصل و ریشة سیستان است ،در شهر بدیوان(هند) در سال651 هجری قمری متولد گردید. پس از تحصیلات ابتدایی به دهلی مهاجرت نمود و در سلکِ خدمتکارانِ شهزاده محمد بن بلبن(والی ملتان)درآمد. در حلقة احباب حسن سجزی نابغة آن عصر امیر خسرو دهلوی و مورخ با استعداد آن زمان ضیاء الدین برنی قرارگرفت. به برکت معیّت و مصاحبت و دلالت امیر خسرو، حسن سجزی نیز در زمرة مریدان یکی از خدمت گز...

متن کامل

مقایسه تطبیقی آراء و اندیشه های سید قطب و امام خمینی (ره) پیرامون حکومت اسلامی

   وقوع جنبش و خیزش اسلامی در چند سال اخیر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بار دیگر موضوع لزوم و شرایط تشکیل حکومت در کشورهای اسلامی را احیا کرد و فرصتی را فراهم ساخت تا نظرات اندیشمندان و متفکران جهان اسلام در مورد تشکیل حکومت براساس آموزه‌های اسلامی مورد مداقه مجدد قرار گیرد. اگرچه تجربه جمهوری اسلامی ایران در میان متفکران و نظریه ‌پردازان جهان اسلام در سال‌های اول پس از انقلاب به شدت مورد ت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023